چرا زنان سیستم ایمنی قوی‌تری نسبت به مردان دارند

Die Immunsysteme von Frauen und Männern ticken anders. Was aber bedeuten die Geschlechter-Unterschiede für die Therapie von Krankheiten oder die Dosierung von Impfstoffen?

سیستم ایمنی زنان و مردان به گونه‌ای متفاوت عمل می‌کند. اما این تفاوت‌های جنسی چه تأثیری بر درمان بیماری‌ها یا دوز واکسن‌ها دارد؟

Unser Immunsystem ist hochkomplex – und unglaublich faszinierend. Rund 100 Milliarden Immunzellen produziert unser Körper – jeden Tag. In den Lymphknoten, im Blut, in der Milz, in der Leber und im Darm. Sie schützen uns vor Bakterien, Viren, Pilzen, Umweltgiften und anderen Krankheitserregern. Doch wie funktioniert das komplexe Zusammenspiel unserer Abwehrspieler? Und warum haben Frauen einen genetischen Vorteil bei der Immunabwehr?

سیستم ایمنی ما بسیار پیچیده و فوق‌العاده جذاب است. بدن ما روزانه حدود ۱۰۰ میلیارد سلول ایمنی تولید می‌کند. این سلول‌ها در غدد لنفاوی، خون، طحال، کبد و روده وجود دارند و ما را در برابر باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها، سموم محیطی و سایر عوامل بیماری‌زا محافظت می‌کنند. اما این سیستم دفاعی چگونه کار می‌کند و چرا زنان در دفاع ایمنی مزیت ژنتیکی دارند؟

Ob es den Männerschnupfen wirklich gibt, ist wissenschaftlich nicht bewiesen. Tatsächlich aber haben Männer im Schnitt ein weniger starkes Immunsystem als Frauen. Das liegt vor allem an den Genen, genauer gesagt an der Chromosomen-Kombination. Denn ein Großteil der Gene, die das Immunsystem beeinflussen, liegen ausschließlich auf dem X-Chromosom.

اینکه آیا واقعاً “سرماخوردگی مردانه” وجود دارد یا نه، به‌طور علمی اثبات نشده است. اما در واقع، مردان به طور متوسط سیستم ایمنی ضعیف‌تری نسبت به زنان دارند. این موضوع عمدتاً به ژن‌ها و به‌ویژه به ترکیب کروموزومی مربوط می‌شود. بخش زیادی از ژن‌هایی که بر سیستم ایمنی تأثیر می‌گذارند، تنها بر روی کروموزوم X قرار دارند.

Personen mit zwei X-Chromosomen besitzen deshalb meist eine höhere Resilienz der Abwehrmechanismen als Personen mit X- und Y-Chromosom. “Frauen sind von der Infektanfälligkeit her resistenter”, sagt Bodo Grimbacher vom Centrum für Chronische Immundefizienz am Uniklinikum Freiburg.

افرادی که دارای دو کروموزوم X هستند، معمولاً دارای تاب‌آوری بیشتری در سیستم‌های دفاعی خود نسبت به افرادی با کروموزوم‌های X و Y هستند. بودو گریمباچر از مرکز نقص ایمنی مزمن در بیمارستان دانشگاه فرایبورگ می‌گوید: “زنان از نظر آسیب‌پذیری در برابر عفونت‌ها مقاوم‌تر هستند.”

Die doppelte Dosis an Immun-Genen hat allerdings auch einen Nachteil: “Sie sorgt dafür, dass Frauen mehr zur Autoimmunität prädisponiert sind”, so Grimbacher. Deshalb leiden Frauen häufiger an Autoimmunerkrankungen wie Hashimoto, Lupus oder Multiple Sklerose.

اما دوز دوگانه ژن‌های ایمنی همچنین یک معایب دارد: “این موضوع باعث می‌شود که زنان بیشتر مستعد بیماری‌های خودایمنی باشند.” بنابراین، زنان بیشتر از مردان به بیماری‌های خودایمنی مانند هاشیموتو، لوپوس یا اسکلروز چندگانه مبتلا می‌شوند.

Bei diesen Erkrankungen liegt eine fehlgeleitete Steuerung des Immunsystems vor. Das führt dazu, dass sich das Immunsystem gegen den eigenen Körper richtet und Zellen, Nerven, Gewebe und letztlich Organe angreift. “Der systemische Lupus ist bei Frauen neunmal häufiger als bei Männern”, weiß Bodo Grimbacher, der in Freiburg Menschen mit Autoimmunerkrankungen behandelt.

در این بیماری‌ها، سیستم ایمنی به‌طور نادرست عمل می‌کند و به سمت خود بدن حمله می‌کند و به سلول‌ها، اعصاب، بافت‌ها و در نهایت ارگان‌ها آسیب می‌زند. بودو گریمباچر می‌گوید: “لوپوس سیستمیک در زنان نه برابر بیشتر از مردان است.”

Doch nicht nur die Gene entscheiden darüber, wie unsere Körperabwehr tickt, auch die Sexualhormone nehmen Einfluss auf unser Immunsystem. So können die weiblichen Geschlechtshormone – die Östrogene und Progesteron – die spezifische Antikörperbildung des erworbenen Immunsystems vorantreiben.

اما فقط ژن‌ها نیستند که تعیین می‌کنند سیستم دفاعی بدن چگونه عمل می‌کند؛ هورمون‌های جنسی نیز بر سیستم ایمنی ما تأثیر می‌گذارند. هورمون‌های زنانه مانند استروژن و پروژسترون می‌توانند تولید آنتی‌بادی‌های خاص در سیستم ایمنی اکتسابی را تقویت کنند.

Das männliche Hormon Testosteron dagegen hemmt die Arbeit des Immunsystems eher und kann die Immunreaktionen sogar teilweise unterdrücken.

از سوی دیگر، هورمون مردانه تستوسترون معمولاً کارکرد سیستم ایمنی را کاهش می‌دهد و می‌تواند واکنش‌های ایمنی را تا حدی سرکوب کند.

Ein weiterer Faktor, der allerdings noch nicht umfassend erforscht wurde, ist die Hormonveränderung während des Menstruationszyklus und ihre Auswirkungen auf die Immunreaktion in dieser Phase.

یک عامل دیگر که هنوز به‌طور کامل مورد بررسی قرار نگرفته، تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی و تأثیرات آن بر واکنش ایمنی در این مرحله است.

Klar scheint jedoch, dass es nach der Menopause aufgrund der hormonellen Umstellung meist zu einer Funktionsabnahme des Immunsystems bei Frauen kommt.

اما واضح است که بعد از یائسگی، به دلیل تغییرات هورمونی، معمولاً عملکرد سیستم ایمنی در زنان کاهش می‌یابد.

Allerdings wird die Schlagkraft der Immunabwehr bei allen Menschen im Alter schwächer. Doch was bedeuten diese Geschlechterunterschiede nun für die Therapie von Krankheiten oder die Dosierung von Impfstoffen?

با این حال، قدرت دفاع ایمنی در همه افراد با افزایش سن کاهش می‌یابد. اما این تفاوت‌های جنسی چه تأثیری بر درمان بیماری‌ها یا دوز واکسن‌ها دارد؟

Die individuellen Eigenschaften jedes Menschen – und eben auch die Chromosomen-Kombination – bestimmen die Anfälligkeit für Infektionen.

ویژگی‌های فردی هر شخص – و به‌ویژه ترکیب کروموزومی – آسیب‌پذیری در برابر عفونت‌ها را تعیین می‌کند.

Allerdings werden die unterschiedlichen Reaktionsweisen des Immunsystems bei Männern und Frauen in der klinischen Praxis bislang kaum berücksichtigt – sagt zumindest Markus Cornberg, Direktor des Zentrums für individualisierte Infektionsmedizin in Hannover.

با این حال، واکنش‌های متفاوت سیستم ایمنی در مردان و زنان در عمل بالینی به‌ندرت مورد توجه قرار می‌گیرد. این موضوع را مارکوس کورنبرگ، مدیر مرکز پزشکی عفونی فردی در هانوفر، می‌گوید.

So sind Männer meist anfälliger für eine Reihe von chronischen Infektionen wie Hepatitis B, Frauen wiederum reagieren häufiger mit Nebenwirkungen auf Infektionen oder auch auf Impfstoffe.

به‌طور کلی، مردان معمولاً در برابر مجموعه‌ای از عفونت‌های مزمن مانند هپاتیت B آسیب‌پذیرتر هستند، در حالی که زنان بیشتر به عوارض جانبی ناشی از عفونت‌ها یا واکسن‌ها واکنش نشان می‌دهند.

“Da frage ich mich als Wissenschaftler, ob man nicht Frauen niedrigere Impfdosen verabreichen könnte, damit diese weniger Nebenwirkungen haben. Oder ob man nicht umgekehrt Männern höhere Impfdosen verabreichen kann, um deren Widerstandsfähigkeit zu steigern”, so Cornberg.

کورنبرگ به‌عنوان یک دانشمند می‌پرسد: “آیا نمی‌توان به زنان دوزهای کمتری از واکسن‌ها را تجویز کرد تا عوارض جانبی کمتری داشته باشند؟ یا آیا نمی‌توان به مردان دوزهای بالاتری از واکسن‌ها را داد تا مقاومت آنها افزایش یابد؟”

Bei Medikamenten zur Behandlung von Infektionen wird die Dosis immerhin häufig vom Alter abhängig gemacht – aber fast nie vom Geschlecht, obwohl es im Umfang der Wirkung nachweisliche Unterschiede gibt.

در مورد داروهای درمان عفونت‌ها، دوز معمولاً بر اساس سن تعیین می‌شود – اما تقریباً هرگز بر اساس جنسیت، با وجود اینکه در میزان اثرگذاری تفاوت‌های قابل مشاهده‌ای وجود دارد.

Bislang gibt es in der Wissenschaft größtenteils Studien, die von Männern und Frauen sprechen. Oft ist dabei unklar, was ein Forschungsteam tatsächlich unter “Mann” und “Frau” versteht.

تا کنون در علم، بیشتر مطالعات به مردان و زنان اشاره دارند. اغلب مشخص نیست که یک تیم تحقیقاتی واقعاً چه تعریفی از “مرد” و “زن” دارد.

Die Forschung bezieht sich hier auf das biologische Geschlecht, das die Verteilung der Chromosomen, die Sexualhormone und primäre und sekundäre Geschlechtsmerkmale meint.

تحقیقات به جنسیت بیولوژیکی اشاره دارد که شامل توزیع کروموزوم‌ها، هورمون‌های جنسی و ویژگی‌های جنسی اولیه و ثانویه است.

Das soziale Geschlecht, das auch non-binäre Personen einschließt, ist vom biologischen Geschlecht abgegrenzt. In diesem Artikel werden die Begriffe “Mann” und “Frau” ebenfalls als biologisches Geschlecht verwendet.

جنسیت اجتماعی که شامل افراد غیر دوتایی نیز می‌شود، از جنسیت بیولوژیکی تفکیک شده است. در این مقاله، اصطلاحات “مرد” و “زن” نیز به‌عنوان جنسیت بیولوژیکی استفاده می‌شوند.

Doch egal welchem Geschlecht man angehört – in der kalten und nassen Jahreszeit sind vor allem Atemwegsinfekte ebenso häufig wie normal.

اما فرقی نمی‌کند که به کدام جنس تعلق دارید – در فصل‌های سرد و مرطوب، عفونت‌های تنفسی به‌طور معمول شایع هستند.

Um sie abzuwehren, betreibt unser Körper einen enormen Aufwand. Das Immunsystem eines 73 Kilogramm schweren Mannes besteht aus rund 1,8 Billionen Zellen, die zusammen 1,2 Kilogramm wiegen.

برای مقابله با این عفونت‌ها، بدن ما تلاش زیادی می‌کند. سیستم ایمنی یک مرد ۷۳ کیلوگرمی از حدود ۱.۸ تریلیون سلول تشکیل شده است که در مجموع ۱.۲ کیلوگرم وزن دارند.

Eine 60 Kilogramm schwere Frau hat circa 1,5 Billionen Immunzellen, die rund ein Kilo wiegen. Damit wendet der menschliche Körper ungefähr fünf Prozent seiner gesamten Zellen für die Verteidigung auf. Eine erstaunliche Leistung.

یک زن ۶۰ کیلوگرمی حدود ۱.۵ تریلیون سلول ایمنی دارد که حدود یک کیلوگرم وزن دارد. بنابراین، بدن انسان تقریباً پنج درصد از کل سلول‌های خود را برای دفاع به کار می‌برد. این یک عملکرد شگفت‌انگیز است.

• منبع